TCMB’nin bankaların 2025 yılının ikinci çeyreğine ait değerlendirmeleri ile 2025 yılının üçüncü çeyreğine ait beklentilerini içeren “Banka Kredileri Eğilim Anketi” yayımlandı.
Ankete nazaran, 2025 yılının ikinci çeyreğinde, bankalar işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları genel olarak sıkılaştırdı. Bu periyotta alt kırılımlar incelendiğinde vade bakımından uzun vadeli kredilere uygulanan standartlar temelde birebir kalırken, kısa vadeli kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, para cinsi bakımından TL kredilere uygulanan standartlarda bariz bir değişim gözlenmedi.
Yabancı Para (YP) kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, ölçek bakımından ise KOBİ’lere verilen kredilere uygulanan standartlarda bariz bir değişim gözlenmezken, büyük işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlar sıkılaştı.
Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi ise işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere verilen krediler dışında genel olarak bir ölçü gevşeyeceği tarafında oluştu.
Öte yandan yılın ikinci çeyreğinde, çoğunluğu gereksinim kredilerinden oluşan öbür ferdî kredi cinslerine uygulanan standartların gevşediği, konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda ise besbelli bir değişim olmadığı görüldü. Yılın üçüncü çeyreğinde bankalar, tüm ferdî kredi tiplerine uygulanan standartlarda besbelli bir değişim olmayacağını varsayım ediyor.
Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, işletmelere verilen kredilerde genel olarak talepte artış görülmedi. Uzun vadeli kredi talebi temelde tıpkı kalırken, Türk lirası kredi talebinde bir ölçü azalma, KOBİ kredi talebi başta olmak üzere işletmelere verilen öteki kredilerde ise talepte artış görüldü.
Yılın üçüncü çeyreğinde, işletmelere verilen tüm kredilere olan talepte besbelli bir artış bekleniyor. Yılın ikinci çeyreğinde, konut kredi talebinde artış, taşıt ve başka ferdi kredilere olan talepte ise azalış görüldü.
Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm ferdî kredi cinslerine olan talepte bariz bir değişim olmayacağı istikametinde oluştu. Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama şartlarında bariz, yurt dışı fonlama şartlarında ise bir ölçü sıkılaşma görüldü. Üçüncü çeyrekte, yurt içi ve yurt dışı fonlama şartlarının besbelli bir formda gevşeyeceği bekleniyor.
Kredilere uygulanan standartlar
Yılın ikinci çeyreğinde, bankalar işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları genel olarak sıkılaştırdı. Vade bakımından uzun vadeli kredilere uygulanan standartlar temelde tıpkı kalırken, kısa vadeli kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, para cinsi bakımından Türk lirası kredilere uygulanan standartlarda bariz bir değişim görülmedi.
YP kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, ölçek bakımından ise KOBİ’lere verilen kredilere uygulanan standartlarda bariz bir değişim gözlenmezken, büyük işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı görüldü.
Bankalar, yılın üçüncü çeyreği için, işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere verilen krediler dışında genel olarak bir ölçü gevşeyeceğini öngörüyor.
Yılın ikinci çeyreğinde, çoğunluğu muhtaçlık kredilerinden oluşan öbür ferdî kredi cinslerine uygulanan standartların gevşediği, konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda ise besbelli bir değişim olmadığı görüldü. Üçüncü çeyrek için bankaların beklentisi, tüm ferdi kredi cinslerine uygulanan standartlarda bariz bir değişim olmayacağı tarafında oluştu.
Kredi talepleri
İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, işletmelere verilen kredilerde genel olarak talepte artış görüldü. Alt kırılımlarda, uzun vadeli kredi talebi temelde tıpkı kalırken, Türk lirası kredi talebinde bir ölçü azalış, KOBİ kredi talebi başta olmak üzere işletmelere verilen başka kredilerde ise talepte artış görüldü.
Peşin alımlarda uygulanan iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı istikamette etkileyen en değerli faktör oldu. Yılın üçüncü çeyreğinde, işletmelere verilen tüm kredilere olan talepte besbelli bir artış bekleniyor.
Yılın ikinci çeyreğinde, konut kredi talebinde artış, taşıt ve öteki ferdi kredilere olan talepte ise azalış görüldü. Konut kredilerinde öbür bankalardan sağlanan krediler, talebi artıran en kıymetli faktör olarak öne çıktı. Taşıt kredilerinde finansman gereksinimleri ve alternatif finansman kullanımı, öbür kişisel kredilerde finansman muhtaçlıkları talebi azaltan faktörler oldu. Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm kişisel kredi çeşitlerine olan talepte besbelli bir değişim olmayacağı istikametinde gerçekleşti.
Kredi şart ve kuralları
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan şart ve kurallara bakıldığında, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarında artış, teminat muhtaçlığına ait şart ve kurallarda sıkılaşma görüldü. Kişisel kredilere uygulanan şart ve kurallar incelendiğinde, tüm kişisel kredi cinslerinde, ortalama krediler üzerindeki kar marjlarında azalış görülürken, daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarında bariz bir değişim gözlenmedi. Öbür ferdî kredilerde, vadeye ait şart ve kurallarda gevşeme görüldü.
Fonlama şartları
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama şartlarında besbelli, yurt dışı fonlama şartlarında ise bir ölçü sıkılaşma görüldü. Yurt dışı fonlama maliyeti ile öbür şart ve kuralların, yurt dışı fonlama şartlarını sıkılaştırıcı istikamette etkiledi. Yılın üçüncü çeyreğinde, yurt içi ve yurt dışı fonlama şartlarının besbelli bir formda gevşemesi bekleniyor.
News
