Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Francis, 88 yaşında hayatını kaybetti. Francis’in 21 Nisan Pazartesi günü yaşamını yitirmesi Katolik Kilisesi’nin yeni ruhani liderinin nasıl seçileceği sorusunu da akıllara getirdi.
Katolik Kilisesi'nin ruhani liderini seçmek için kullandığı yöntem son 800 yıldır neredeyse hiç değişmedi. Kurallar gereği, Papa olarak seçilen kişi ölene dek görevde kalıyor. Papa öldüğünde ya da 2013'teki gibi Papa 16. Benedikt'in istifası ile yaşanan istisnai durumlarda 'Papalık Seçimi' yani 'Konklav' yapılıyor. 'Konklav' Latince kökenli, 'anahtarla kapatılmış' anlamına gelen bir kelime. Tam da bu kelimenin anlamına uygun olarak, Kardinaller kilitli kapılar ardında toplanarak oylama sürecine giriyor.
PAPA OLMAK İÇİN YAŞ SINIRLAMASI YOK
Resmi olarak Papa adaylarının sadece erkek ve Katolik olması yeterli. Ancak yüzyıllardır Papalar sadece Kardinaller arasından seçiliyor. Kardinaller, Katolik Kilisesi'nin ruhban sınıfında, Papa'dan sonraki en önemli din adamı konumundalar. Ancak yalnızca 80 yaşın altındaki Kardinallerin oy kullanmasına izin veriliyor.
Papa olabilecek kişiler için bir yaş sınırı yok. Zira Papa Francis görevi devraldığında 76 yaşındaydı. Ondan önceki Papa'ysa 78 yaşındaydı ve 85 yaşında sürpriz bir şekilde emekli olmadan önce sekiz yıl Papalık yaptı.
OYLARIN ÜÇTE İKİSİNİ ALAN PAPA SEÇİLİYOR
Peki seçim süreci nasıl yapılıyor?
Kurallara göre, papalık seçimine katılabilecek en fazla 120 kardinal, Sistine Şapeli'nde Kardinaller Meclisi'nde toplanıyor. Seçim sürecinin başlaması için, yaş kuralına uyan kardinallerin toplandığı Sistine Şapeli'nde özel bir sabah ayini yapılıyor. Günün ilerleyen saatlerinde de, 'extra omnes' yani 'herkes dışarı' çağrısı yapılıyor. Bu çağrının ardından, gizlilik yemini etmiş olan Kardinaller, bir halef seçebilene kadar dış dünyayla iletişimi kesiyor.
Her oy pusulası sırasında Kardinaller, tercih ettikleri ismi yazarken; ardışık oylama turları boyunca aday sayıları azalıyor. 34'üncü oylamadan itibarense Konsey yalnızca bir önceki turda en çok oyu alan iki isim arasında oylama yapıyor. Oyların üçte ikisini kazanan adaysa yeni Papa seçiliyor. Usüle göre seçilen kişi, şapelin önüne çağırılırken; Papalık görevini kabul edip etmediği soruluyor. Cevap evet ise, yeni Papa'dan Papalık ismini seçmesi isteniyor.
SONUÇ DÜNYAYA NASIL DUYURULACAK?
Yeni Papa'nın belirlenmesinin ardından, sonucun dünyaya duyurulmasının da kendine has bir yöntemi var.
Oy pusulaları Sistine Şapeli'nin içinde küçük bir ateşte yakılırken; ateşten çıkan siyah duman, dışarıda bekleyen kalabalığa henüz yeni bir Papa seçilmediği haberini veriyor. Seçildiğindeyse, pusulalar dumanı beyaza çeviren bir katkı maddesiyle yakılıyor. Bu da Katolik dünyasına yeni Papa seçildiğini müjdeliyor.
Bu esnada Yeni Papa da Sistine Şapeli'nin bitişiğindeki Gözyaşı Odası'na götürülürken; burada yeni beyaz cübbesini ve kırmızı terliklerini giyiyor ve yeni Papa Vatikan'da toplanan kalabalığa duyuruluyor.
Tarihteki en uzun Papalık seçimi, 13'üncü yüzyılın sonlarında gerçekleşti ve üç yıl sürdü. Bunun başlıca nedeni kardinaller arasındaki siyasi çekişmeydi. Bu süreçte oy kullanan üç Kardinal öldü.
