Samsun Müzesi, Roma Dönemi’ne ait eşsiz bir esere ev sahipliği yapıyor. Antik dönemde zamanı ölçmek için kullanılan anıtsal konik güneş saati, ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor.
GÖLGENİN İZİNDE BİR ZAMAN ÖLÇER
Tarihin en eski zaman ölçüm araçlarından biri olan güneş saatleri, gölgelerin konumuna göre çalışıyor. Bu yöntemin kökenleri Mezopotamya’ya kadar uzanırken, Antik Mısır ve Yunan medeniyetlerinde gelişmiş formlarıyla kullanıldığı biliniyor. MÖ 6. yüzyılda Yunanlılar tarafından geliştirilen konik biçimli güneş saatleri, Roma döneminde kamusal alanların vazgeçilmez bir parçası hâline geldi.
ROMA DÖNEMİNİN MİMARİ PARÇASI
Agora, tapınaklar ve şehir meydanlarında sıklıkla kullanılan bu saatler, gündüzü 12 eşit parçaya ayırarak zamanın yönetilmesini sağlıyordu. Samsun Müzesi’nde sergilenen örnek de dönemin işçilik ve mühendislik anlayışını yansıtan değerli bir parça olarak dikkat çekiyor.
NASIL ÇALIŞIR?
Müzedeki bilgilendirme panosunda güneş saatinin çalışma prensibi detaylı şekilde açıklanıyor:
Yatay düzlem üzerine dik yerleştirilen bir çubuğun gölgesi, güneşin konumuna bağlı olarak saat çizgileri boyunca hareket eder. Bu sistemin doğru çalışabilmesi için çubuğun kuzey yönüne hizalanması ve yerel enleme uygun bir açıyla yerleştirilmesi gerekir. Elbette bu saatler yalnızca güneşli havalarda işlevsel olup, bulutlu ya da gece koşullarında kullanılamaz.
ZAMANIN RUHUNA TANIKLIK
Roma döneminden günümüze ulaşan bu nadir güneş saati, ziyaretçilere yalnızca antik zaman ölçüm tekniklerini değil, aynı zamanda geçmişteki zaman algısının nasıl şekillendiğini de gösteriyor. Tarih ve arkeoloji meraklıları için kaçırılmayacak bir deneyim sunuyor.
